وبلاگ تخصصی ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی

فصلنامه مطالعات دفاع مقدس .دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 31چکیدهبا حمله نظامی عراق به ایران، نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران با یکی از بزرگترین تهدیدات سیاسی-امنیتی مواجه شد. حضرت امام به عنوان رهبر انقلاب، در مواجهه با این تهدید، تدابیر و راهبردهای مختلفی را مدنظر داشتند که مجموعه آنها را می توان در قالب مفهوم «مدیریت دفاعی» حضرت امام مطرح کرد. این پژوهش به دنبال بررسی و تحلیل«فلسفه و ماهیت دفاع مقدس» از منظر امام(ره) و مبتنی بر متن«صحیفه امام» می باشد. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای ترکیبی(کیفی وکمّی) است و با دو رویکرد قیاس و استقراء، متن صحیفه امام (ره) در دوران دفاع مقدس مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. بر اساس فرایند «کد گذاری و مقوله بندی»، مهمترین تدابیر و راهبردهای حضرت امام احصا گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد، دربین مفاهیم مولفه «فلسفه و ماهیت دفاع مقدس»، سه مفهوم «جنگ عقیده و جنگ اسلام و کفر»، «احیای ارزش های اسلامی و دینی» و «مبارزه با سلطه و استکبار قدرت ها» بالاترین فراوانی را داشته اند. حضرت امام برای مشروعیت بخشی به جنگ و دفاع مقدس، سه راهبرد مشخص شامل «تبیین فلسفه جنگ و دفاع از منظر دینی و عقیدتی»،«تبیین فلسفه جنگ از منظر امت محوری و جهانی اندیشی» و «تبیین فلسفه جنگ از منظر ملت محوری و حکومت محوری» را مد نظر داشتند. با عنایت به محوریت رضای الهی در منظومه فکری و عقیدتی حضرت امام، راهبرد «تبیین فلسفه جنگ و دفاع از منظر دینی و عقیدتی» مهمترین راهبرد محسوب می شود و میزان بالای فراوانی مفاهیم این راهبرد نیز موید این مطلب است.برای دریافت اصل مقاله اینجا کلیک کنیدنوشته شده توسط سید هادی زرقانی در یکشنبه بیست و هفتم فروردین ۱۴۰۲ ساع, ...ادامه مطلب

حاج قاسم و امنیت ملی ایرانبررسی ایده دفاع پیش دستانه از نگاه حاج قاسمسید هادی زرقانی. دانشیار جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهددو ماهنامه آمریکا شناسی،سال چهارم،شماره 17، دی 1401 در نظام بین الملل، حکومت ها برای تضمین منافع و امنیت ملی خود سیاست ها و راهبردهایی را در ابعاد اقتصادی،سیاسی، نظامی و...طراحی و اجرا می نمایند.علیرغم اینکه بعد از دوران جنگ سرد و در فضای جهانی شدن ها، اقتصاد و مناسبات ژئواکونومیک به اولویت اول بسیاری از کشورها تبدیل شد(1)، اما تحولات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک جهان در دهه گذشته بار دیگر اهمیت حوزه دفاع و امنیت را برای حکومت ها برجسته نمود. جهانی شدن تروریسم در طی دو دهه گذشته،تهدید های نظامی آمریکا علیه کره شمالی، تهدید چین علیه تمامیت ارضی تایوان،حمله روسیه به اوکراین؛ همگی حاوی این هشدار برای حکومت های مختلف بود که از فضای خلسه آور صلح و آرامش جهانی و غلبه ژئواکونومیک بر ژئوپلیتیک، فاصله گرفته و بار دیگر حوزه دفاع و امنیت را مورد توجه جدی قرار دهند. بدیهی است؛ این گفته به معنای نادیده گرفتن اقتصاد به عنوان موتور محرکه توسعه کشورها نیست،چنانکه حتی قدرت نظامی و دفاعی کشورها، اساسا وابسته به وجود یک اقتصاد پویا و امکان تامین منابع عظیم مالی برای بخش دفاع و نظامی آن کشورها است(2).سیاست ها، دکترین ها و راهبردهای دفاعی و نظامی کشورها تابعی از میزان قدرت ملی و وزن ژئوپلیتیکی آنها است(3). بر این اساس، کشورهایی که در راس نظام ژئوپلیتیک جهانی قرار دارند دارای مقدورات فراوان و محذورات اندک هستند و بر عکس کشورهای با میزان قدرت کمتر در رده های میانی و پائینی نظام ژئوپلیتیک جهانی قرار دارند و به طور طبیعی دارای محدودیت ها و محذورات فراوان و مقدورات بسیار کمی هست, ...ادامه مطلب

بررسی و تحلیل الگوی مهاجرت در استان خراسان رضویسید هادی زرقانی؛ سید مصطفی حسینی؛ محمد قنبری؛ محمد حسین قیاسیمطالعات فرهنگی واجتماعی خراساندوره 11، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 77-105چکیده :مروزه مهاجرت با برهم زدن تعادل های جمعیتی، باعث شده است تا برخی از نقاط کشور خالی از سکنه شده و در مقابل، برخی دیگر از نقاط کشور دچار فشارهای جمعیتی شوند که پیامد این امر، فشار بر منابع طبیعی و زیست محیطی و افزایش هزینه ها در ارائه خدمات در نقاط پرتراکم شده است. از این رو، به منظور جلوگیری از فشار بر منابع در نقاطی خاص از کشور، شناخت الگوهای حاکم بر مهاجرت و علل شکل گیری مهاجرت می تواند نقش بسزایی در توسعه یکسان تمام مناطق کشور و جلوگیری از مهاجرت داشته باشد. در این پژوهش ضمن بررسی علل مهاجرپذیری و مهاجرفرستی استان خراسان رضوی به سایر استان های کشور، به بررسی الگوی حاکم بر حرکت های مهاجرتی در استان خراسان رضوی پرداخته شده است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی است که با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل ثانویه و بهره گیری از نرم افزارهای آماری، داده های جمع آوری شده از سرشماری 1390 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که 68/45% از مهاجران وارد شده به شهرستان مشهد و 5/41% از مهاجران وارد شده به شهرستان سبزوار را، مهاجران سایر استان های کشور در بر می گیرد. به عبارتی دیگر، این دو شهرستان نسبت به دیگر شهرستان های استان خراسان رضوی، بیشترین میزان مهاجرپذیری را از سایر استان های کشور داشته اند. هم چنین نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بخش اعظم حرکت های مهاجرانی استان خراسان رضوی در درون شهرستان های استان خراسان رضوی بوده است و از سا, ...ادامه مطلب

سید جواد موسوی زارع 1 سید هادی زرقانی   2 مصطفی امیر فخریان 31 دانش آموخته دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران2 نویسنده مسئول: دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران3 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانچکیدهاگر قدرت نرم معادل جذابیت تلقی گردد، این جذابیت بسته به گفتمان‌های مختلف از منابع متنوعی ریشه می‌گیرد؛ یکی از منابع فوق ظرفیت علم و فناوری است. اهمیت این حوزه به‌اندازه‌ای است که برخی از کشورها از جمله ایالات , ...ادامه مطلب

بررسی و و تحلیل و جایگاه و علم و فناوری و در قدرت و ملی فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و سوم، شماره سوم، پاییز 1397 ، شماره پیاپی130 سید جواد موسوی زارع۱، دکتر سید هادی زرقانی* ۱، دکتر هادی اعظمی چکیده م, ...ادامه مطلب

بررسی, شاخص‌های توسعه, در مناطق, مرزی,, در راستای, تحقق, امنیت, پایدار, ( مطالعه, موردی, روستاهای, مرزی شهرستان, درگز) علوم وفنون مرزی،سال نهم،شماره2،تابستان1397   سید هادی زرقانی، مریم قاسمی، زهرا نسیمی چکیده: فق, ...ادامه مطلب

    فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی دوره 9. شماره 32. آبان 1396      سید هادی  زرقانی . دانشیار جغرافیای سیاسی . دانشگاه فردوسی مشهد          هادی اعظمی. دانشیار جغرافیای سیاسی . دانشگاه فردوسی مشهد    ریحانه صالح آبادی . دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی . دانشگاه تربیت مدرس چکیده : مرزهای بسیاری از کشورهای جهان را آبراه ها و رودها تشکیل می دهد و بر خلاف مرزهای خشکی، مرزهای آبی و به ویژه مرزهای رودخانه‌ای بیشتر زمینه تنش و بحران آفرینی را دارند.تغییرات اقلیمی و بروز دوره‌های طولانی خشکسالی، ایجاد طرح های توسعه به ویژه در بخش‌های کشاورزی و صنعت در مناطق مرزی، انحراف مسیر رودهای مرزی، رشد جمعیت شهری و ... مهمترین عواملی هستند که در ایجاد و تشدید درگیری‌ها بر سر رودهای مشترک مرزی نقش مهم و اساسی دارند. در واقع پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، همانند برخی دیگر از حوزه ها، کشورهای منطقه میراث‌دار مدیریت نامنسجم و نادرست منابع مشترک آبی توسط اتحاد جماهیر شوروی شدند. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی اختلافات هیدروپلتیکی کشورهای حوزه ی رودهای آمودریا و سیردریا می پردازد و تلاش دارد تا مهم ترین زمینه ها و دلایل بروز و تشدید اختلافات کشورهای منطقه بر سر رودهای مشترک مرزی را مورد مطالعه و تحلیل قرار دهد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، منافع متفاوت کشورهای بالادست و پایین دست، عدم مدی, ...ادامه مطلب

بررسی متغیرهای موثر بر قدرت علمی و فناوری و ارائه مدل ارزیابی قدرت علمی و فناوری کشورها سید جواد موسوی زارع; سیّد هادی زرقانی; هادی اعظمی پژوهشهای جغرافیای سیاسی                   سال. ۱, شماره. ۳,(۱۳۹۵): سال اول، شماره ۳ ، پاییز ۱۳۹۵ DOI: 10.22067/pg.v3i3.60424 چکیده: قدرت ملی، دارای منابع و سرچشمه‌های متعددی از جمله علم و فناوری است. این مؤلفه قدرت ملی به دلیل کارکرد بستر ساز آن در تولید و تقویت سایر ابعاد قدرت، همانند قدرت اقتصادی، نظامی و... از نقش کلیدی و مهمی در این عرصه برخوردار است. ازاین‌رو، این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای و پژوهش میدانی به دنبال پاسخ به این سؤال است که: مهم‌ترین متغیرها و شاخص‌های شکل‌دهنده به قدرت علمی و فناوری کشورها کدام اند. یافته‌ها و نتایج پژوهش شامل دو بخش مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی است. بر این اساس، ابتدا در بخش مطالعات کتابخانه‌ای و با مراجعه به منابع معتبر مهم‌ترین شاخص‌ها و متغیرهای مؤثر بر قدرت علمی و فناوری کشورها استخراج گردید و با توجه به ماهیت و نقش آنها، این متغیرها در قالب شش عامل (فاکتور) نیروی انسانی، مالی و اقتصادی، میانجی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، برونداد علمی و عملکرد در علوم استراتژیک، طبقه‌بندی گردیدند. در بخش مطالعات میدانی، نیز پرسشنامه‌ای در قالب ۶ فاکتور و ۱۰۲ شاخص به دو زبان فارسی و انگ, ...ادامه مطلب

بررسی نحوه استقرار مراکز انتظامی شهر مشهد براساس مدل SWOT و QSPM نشریه: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی شماره : 11 دوره سوم پاییز 1394 نویسندگان: سید‌مصطفی حسینی ,سید‌هادی زرقانی ,ابوالحسن نجفی  چکیده : برنامه‌ریزی راهبردی مقوله‌ای است که هدف آن ارائه برنامه‌ای مدون و جامع با توجه شرایط درونی و بیرونی سازمان است. در این نوع برنامه‌ریزی با شناسایی، بررسی و ارزیابی وضعیت سازمان، راهبردهای متناسب با شر,بررسی,استقرار,مراکز,انتظامی,براساس ...ادامه مطلب

         بررسی و تحلیل الگوي فضایی پراکنش آراء در انتخابات یازدهم ریاست جمهوري ایران                 فصلنامه ژئوپلیتیک  سال دوازدهم، شماره دوم، تابستان 1395   Scopus                      دکتر سید هادی زرقانی .دانشیار جغرافیاي سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد                        مرتضی رضوي نژاد- دانشجوي دکتري جغرافیاي سیاسی، دانشگاه تهران   چکیدهجغرافیاي انتخابات در حقیقت کاربست جغرافیاي سیاسی در نتایج انتخاباتی بر حسب حوزههاي اداري است ودر آن نقش عوامل و عناصر جغرافیایی در فرایند گزینش سیاسی شهروندان در قالب انتخابات سطوح محلی،ملی و فراملی مورد بررسی و تبیین قرار میگیرد. مطالعه الگوي آراء کاندیداها و عوامل جغرافیایی مؤثر بر آنیکی از موضوعات مطرح در جغرافیاي انتخابات است. بهعبارت دیگر، تصمیم سیاسی رأيدهندگان و توزیعجغرافیایی آراء کاندیداها در مناطق مختلف، در قالب الگوهاي فضایی آراي کاندیداها قابل مطالعه است. اینالگوهاي جغرافیاي و فضایی در آراء بازتابی از تمایزات و خواست گروههاي اجتماعی- اقتصادي یا گروههايقومی و نژادي است و هر چه خواستهاي مردم در مناطق متنوعتر باشد پیوستگی در الگوي رأي نیز ,بررسی و تحلیل,بررسی و تحلیل مکاتب هنری,بررسی و تحلیل صنعت فولاد ...ادامه مطلب

بررسی و تحلیل پراکنش فضایی الگوی آراء در انتخابات یازدهم ریاست جـمهوری ایران   سید هادی زرقانی[1].دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد مرتضی رضوی نژاد. .دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران چکیده: جغرافیای انتخابات در حقیقت کاربست جغرافیای سیاسی در نتایج انتخاباتی بر حسب حوزه های اداری است و در آن نقش عوامل و عناصر جغرافیایی در فرایند گزینش سیاسی شهروندان در قالب انتخابات سطوح محلی، ملی و فراملی مورد بررسی و تبیین قرار می گیرد. مطالعه الگوی آراء کاندیداها و عوامل جغرافیایی موثر بر آن یکی از موضوعات مطرح در جغرافیای انتخابات است. به ,بررسی و تحلیل,بررسی و تحلیل عناصر قدرت نظامی,بررسی و تحلیل هتل قصر مشهد,بررسی و تحلیل بسیج دانشجویی,بررسی و تحلیل مکاتب هنری,بررسی و تحلیل غزل نو,بررسی و تحلیل ویژگیهای زبان عرفانی,بررسی و تحلیل فیلم,بررسی و تحلیل ساختار سازمانی,بررسی و تحلیل شبکه های wifi ...ادامه مطلب

بررسی نحوه استقرار مراکز انتظامی شهر مشهد براساس مدل SWOT و QSPM نشریه: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی شماره : 11 دوره سوم پاییز 1394 نویسندگان: سید‌مصطفی حسینی ,سید‌هادی زرقانی ,ابوالحسن نجفی    چکیده : برنامه‌ریزی راهبردی مقوله‌ای است که هدف آن ارائه برنامه‌ای مدون و جامع با توجه شرایط درونی و بیرونی سازمان است. در این نوع برنامه‌ریزی با شناسایی، بررسی و ارزیابی وضعیت سازمان، راهبردهای متناسب با شرایط سازمان ارائه می‌شود. برنامه‌ریزی راهبردی به‌ویژه برای مراکز انتظامی که وظیفه ایجاد و گسترش امنیت را در جامعه دارند، حائز اهمیت فراوانی است، به‌طوری , ...ادامه مطلب