هوش مصنوعی و نقش آن در شکل گیری نظام ژئوپلیتیک جهانی در حال ظهور

هوش مصنوعی و نقش آن در شکل گیری نظام ژئوپلیتیک جهانی در حال ظهور

سید هادی زرقانی . دانشیار جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد

همایش بین المللی هوش مصنوعی و دیپلماسی های نوین

دانشگاه تهران . اسفند 1402

چکیده :

نظام های تاریخی قدرت و به عبارت دیگر، «نظام ژئوپلیتیکی جهانی»، ساختاری مرکب از بازیگران سیاسی است که برای تسط بر منابع استراتژیک قدرت و تبدیل شدن به قدرت هژمون نظام، با یکدیگر رقابت می کنند. یکی از موضوعات اساسی در نظام‌های تاریخی قدرت، نحوه تغییر در منزلت ژئوپلیتیکی قدرت‌ها و تغییر جایگاه قدرت هژمون در این نظام‌ها و پیدایش قدرت‌ها و نظام های جدید است. به عقیده اندیشمندانی چون مدلسکی و تلیس، در هر دوره تاریخی یک «دانش یا فناوری جدید» ظهور پیدا می کند که تسلط کشورها بر آن دانش و فناوری، موجب برتری اقتصادی و سلطه سیاسی- نظامی شده و آنها را به قدرت فائقه نظام قدرت تبدیل می کند. چنانکه دستیابی ونیزی ها به فناوری ساخت «ناوگان گالی» در قرن 14میلادی، تسلط بریتانیا بر فناوری های ماشین بخار، تولید آهن و منسوجات و ..در قرن 19 و 20 و در نهایت تسلط ایالات متحده آمریکا بر صنایع الکترونیک،هوایی و سپس فناوری اطلاعات در نیمه دوم قرن 20، این قدرت ها را به قدرت هژمون نظام های تاریخی قدرت تبدیل کرده بود. در تداوم این روند، در قرن 21، فناوری های نوظهوری مانند نانو فناوری، فناوری زیستی، رباتیک،هوش مصنوعی و... مطرح شده است.به نظر می رسد،«هوش مصنوعی»، مهمترین دانش و فناوری هژمون ساز در عصر جدید باشد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه ای به دنبال بررسی و تحلیل این مساله است که این فناوری نوظهور چه نقش و تاثیری در شکل گیری نظام ژئوپلیتیک جهانی خواهد داشت.مفروض پژوهش آن است، که «هوش مصنوعی» نه تنها خود یک دانش و فناوری با قابلیت های کم نظیر است، بلکه اساسا این فناوری به عنوان محرک اصلی توسعه سایر فناوری های نو ظهور نیز مطرح است. از اینرو، تسلط هر کشوری بر دانش و فناوری های«هوش مصنوعی»، موجب تبدیل آن کشور به قدرت هژمون نظام ژئوپلیتیک در حال ظهور خواهد شد

[1][email protected] -