وبلاگ تخصصی ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی

سید هادی زرقانی. دانشیار جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد مجله علوم و فنون مرزی.دوره 12. شماره 3. آبان 1402 چکیده : امنیت مرزی عبارت از صیانت از خطوط مرزی در مقابل تعرضات احتمالی و جلوگیری از هر گونه اعمال خلاف قانون در طول مرز و مناطق مرزی یک کشور و قانونی کردن تردد اشخاص و حمل و نقل کالا از طریق دروازه های مجاز مرزی است. استقرار امنیت در مرز و مناطق مرزی از جمله دغدغه های اصلی کشورها به ویژه در جهان پر تهدید امروز است و حکومت ها برای رسیدن به این هدف رویکرد ها، سیاست ها، اقدامات و روش های مختلفی را مد نظر قرار می دهند. مفهوم«امنیت پایدار» از پاردایم ها و رویکرد های جدید امنیتی است که در حوزه های مختلف از جمله امنیت مرز و مناطق مرزی مطرح است. در واقع ا«منیت پایدار»، رهیافتی است که در مطالعات نوین امنیتی به عنوان جایگزین پاردایم کنترل مطرح می شود و بر این مفروضه استوار است که برای استقرار امنيت بايستی به جاي برخورد با جرم و مجرم با زمينه ها و بسترهاي جرم زا مقابله كرد. اين مقاله با روش توصيفي-تحليلي و با استناد به منابع معتبر به دنبال بررسي و تبيين الزامات و ملاحظاتي است كه در استقرار امنيت در مرز و مناطق مرزي در چارچوب پاردايم «امنيت پايدار» مطرح است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استقرار امنیت پایدار در مرز و مناطق مرزی مستلزم رویکردهای پیشگیرانه، ایجابی، همه جانبه، اجتماع محور، مشارکت محور، آسایش بخش و معنا گرا است و بر اساس این پاردایم، امنیت مرز با اولویت تامین امنیت مرزنشینان حاصل می شود. برای دسترسی به اصل مقاله اینجا کلیک کنیدنوشته شده توسط سید هادی زرقانی در یکشنبه پانزدهم بهمن ۱۴۰۲ ساعت 0:13 | لینک ثابت | بخوانید, ...ادامه مطلب

با سلام امیدوارم این وبلاگ زمینه ای باشد برای طرح مباحث،مقالات، تحلیلها، اخبار مربوط به  رشته جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک و همچنین آرتباط بیشتر بین دانشجویان و اساتید ارجمند جغرافیای سیاسی.   بخوانید, ...ادامه مطلب

حاج قاسم و امنیت ملی ایرانبررسی ایده دفاع پیش دستانه از نگاه حاج قاسمسید هادی زرقانی. دانشیار جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهددو ماهنامه آمریکا شناسی،سال چهارم،شماره 17، دی 1401 در نظام بین الملل، حکومت ها برای تضمین منافع و امنیت ملی خود سیاست ها و راهبردهایی را در ابعاد اقتصادی،سیاسی، نظامی و...طراحی و اجرا می نمایند.علیرغم اینکه بعد از دوران جنگ سرد و در فضای جهانی شدن ها، اقتصاد و مناسبات ژئواکونومیک به اولویت اول بسیاری از کشورها تبدیل شد(1)، اما تحولات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک جهان در دهه گذشته بار دیگر اهمیت حوزه دفاع و امنیت را برای حکومت ها برجسته نمود. جهانی شدن تروریسم در طی دو دهه گذشته،تهدید های نظامی آمریکا علیه کره شمالی، تهدید چین علیه تمامیت ارضی تایوان،حمله روسیه به اوکراین؛ همگی حاوی این هشدار برای حکومت های مختلف بود که از فضای خلسه آور صلح و آرامش جهانی و غلبه ژئواکونومیک بر ژئوپلیتیک، فاصله گرفته و بار دیگر حوزه دفاع و امنیت را مورد توجه جدی قرار دهند. بدیهی است؛ این گفته به معنای نادیده گرفتن اقتصاد به عنوان موتور محرکه توسعه کشورها نیست،چنانکه حتی قدرت نظامی و دفاعی کشورها، اساسا وابسته به وجود یک اقتصاد پویا و امکان تامین منابع عظیم مالی برای بخش دفاع و نظامی آن کشورها است(2).سیاست ها، دکترین ها و راهبردهای دفاعی و نظامی کشورها تابعی از میزان قدرت ملی و وزن ژئوپلیتیکی آنها است(3). بر این اساس، کشورهایی که در راس نظام ژئوپلیتیک جهانی قرار دارند دارای مقدورات فراوان و محذورات اندک هستند و بر عکس کشورهای با میزان قدرت کمتر در رده های میانی و پائینی نظام ژئوپلیتیک جهانی قرار دارند و به طور طبیعی دارای محدودیت ها و محذورات فراوان و مقدورات بسیار کمی هست, ...ادامه مطلب

واکاوی ارتباط بین متغیر اقتصاد مرزنشینان با امنیت پایدار در مناطق مرز با تاکید بر مناطق مرزی ایرانسید هادی زرقانی . فاطمه بخشی شادمهریهمایش ملی ابعاد نظری و کاربردی توسعه و امنیت پایدار مناطق مرزی با رویکرد آمایشیچکیده :طرح مسئله: امنیت پایدار بر پوشش عادلانه فضایی و اجتماعی امنیت و نقش محوری مردم در استقرار امنیت تأکید دارد. مناطق مرزی به دلیل برخی ویژگی ها و شاخص هایی خاص با چالش های امنیتی متعددی روبرو هستند. از انجا که یکی از متغیر های موثر بر امنیت پایدار مرز و مناطق مرزی، ویژگی های اقتصادی مرزنشینان و سطح توسعه اقتصادی مناطق مرزی می باشد در این پژوهش اقتصاد مناطق مرزی در دو محور بررسی شده است.روش پژوهش: این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با مراجعه به منابع معتبر درصدد بررسی این مسئله است که وضعیت اقتصادی مرزنشینان و مناطق مرزی چه ارتباطی با استقرار امنیت پایدار در مناطق مرزی دارد؟یافته ها: در محور تاثیر وضعیت اقتصادی مرزنشینان بر امنیت و توسعه در مناطق مرزی: در بررسی این محور به سه ایتم مهم وضعیت توسعه و رفاه در مناطق مرزی، زمینه های توسعه نیافتگی مناطق مرزی و محرومیت و توسعه نیافتگی مناطق مرزی و نقش آن در امنیت مرزی تاکید شده است و محور دوم وضعیت توسعه اقتصادی- اجتماعی را در دو سوی مرز: که در بررسی این محور به اختلاف سطع توسعه در دو سوی مرز و نقش آن در امنیت مرزی تاکید شده است.نتیجه گیری: در نهایت می توان بیان کرد که سطح توسعه اقتصادی پایین در مناطق مرزی، محرومیت، شرایط خاص جغرافیایی(دوری از مرکز و انزوای جغرافیایی) و ناپایداری جمعیتی در مناطق مرزی تاثیرات عمیقی روی امنیت مناطق مرزی نیز می گذارد. ضعیف بودن احساس تعلق به زمین و سرزمین، امکان سوء استفاده از جمعیت مرزنشین ت, ...ادامه مطلب

درآمدی بر بیوتروریسم و امنیت شهریدکتر سید هادی زرقانیدانشیار جغرافیای سیاسی . دانشگاه فردوسی مشهد زهرا نسیمیدانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد انتشارات انجمن ژئوپلیتیک ایرانبیوتروریسم به سوء استفاده از عوامل میکروبی یا فرآورده‌های آنها (عوامل بیولوژیک)، به منظور ایجاد ارعاب یا هلاکت انسان‌ها و نابودی دام‌ها و گیاهان گفته می‌شود. جهان امروز با اشکال مختلف عملیات‌های تروریستی از سوی بازیگران دولتی و غیردولتی روبرو است. در این میان، بیوتروریسم به دلیل استفاده به نسبت آسان تروریست‌ها از عوامل بیولوژیک، ایجاد ترس عمومی، مبهم و مخفی بودن علائم، امکان گسترش وسیع در جوامع انسانی یا اهداف دامی و گیاهی و... بیشتر مدنظر تروریست‌ها قرار دارد. شهرها به عنوان کانون‌های اصلی جمعیت یکی از مهمترین اهداف در عملیات‌های بیوتروریستی می‌باشند. این اثر تلاش دارد تا در چهار فصل ضمن بررسی و شناخت ماهیت و ابعاد بیوتروریسم، وضعیت آسیب‌پذیری زیرساخت‌های شهری را در مقابل این‌گونه اقدامات تروریستی مورد بررسی قرار دهد و در نهایت به روش‌های حفاظت از زیرساخت‌های شهری در مقابل عملیات‌های بیوتروریستی بپردازد.• فصل اول به بررسی و تبیین مفاهیمی چون امنیت، تهدید، تروریسم، ابعاد و انواع تروریسم، بیوتروریسم، سلاح‌ها و جنگ‌های بیولوژیک اختصاص دارد• فصل دوم با محوریت تأثیرات تهدیدات بیولوژیک برعلیه انسان، به بررسی و تحلیل مهمترین عوامل و سلاح‌های بیولوژیک و همچنین میزان و نوع تهدیداتی که این عوامل و سلاح‌های بیولوژیک بر سلامت انسان دارند،می پردازد• فصل سوم، ضمن معرفی و گونه‌شناسی زیرساخت‌های خدماتی در شهرها، شیوه‌هایی که این نوع زیرساخت‌ها ممکن است توسط اقدامات بیوتروریستی مورد حمله قرار گیرند را در قا, ...ادامه مطلب

لینک نشست :https://www.skyroom.online/ch/jahanemoaser/essayتاریخ برگزاری:شنبه ۱۲ شهریور ماه ۱۴۰۱ساعت: ۱۹نوشته شده توسط سید هادی زرقانی در شنبه دوازدهم شهریور ۱۴۰۱ ساعت 14:35 | لینک ثابت | بخوانید, ...ادامه مطلب

مطلب زیر برگرفته از کتاب درآمدی بر امنیت پایدار مرز و مناطق مرزی است که در سال 1398 توسط انتشارات انجمن ژئوپلیتیک ایران به چاپ رسید.وضعیت فعلی جهان نشان می دهد، بعد از یک دوره تسلط فضای تعاملات بین مر, ...ادامه مطلب

کتاب «درآمدی بر امنیت پایدار مرز و مناطق مرزی» توسط آقای دکتر سید هادی زرقانی عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد تالیف و توسط انتشارات انجمن ژئوپلیتیک ایران منتشر شد.   استقرار امنیت در مرز و مناطق مرز, ...ادامه مطلب

کتاب ,درآمدی, بر مهاحرت و ,امنیت,سلامبا توجه به اینکه چاپ اول کتاب در بازار موجود نیست و چاپ مجدد کتاب با قیمت های فعلی کاغذ بسیار گران خواهد بود به درخواست دوستان دانشجو فایل کتاب را به اشتراک گذاشتم برا, ...ادامه مطلب

                   نقش ,پدیده, های ,ژئومرفولوژیکی, در دفاع و ,امنیت, ,مرزهای, شمال شرقی                                    فصلنامه علوم و فنون مرزی محبوبه نیکبخت1؛ سیدرضا حسین زاده 2؛ سیدهادی زرقانی2؛ مسعود , ...ادامه مطلب

,همایش, ,ابعاد, نظری و ,کاربردی, ,توسعه, و ,امنیت, ,پایدار, ,مناطق, مرزی  دانشگاه فردوسی مشهد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی گروه جغرافیا /  7 تا 9  خرداد 1399, ...ادامه مطلب

                                         بیو تروریسم و امنیت شهروندان سید هادی زرقانی 1؛ زهرا نسیمی2؛ امید علی خوارزمی3 1عضو هیات علمی گروه جغرافیا . دانشگاه فردوسی مشهد 2دانشجوی کارشناسی ارشد, ...ادامه مطلب

  تحلیل, چالش, های امنیتی, حاشیه, نشینی,  در کلانشهرها, با تاکید, بر شهر مشهد, سید هادی زرقانی، مهدی بدخشان دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد, ...ادامه مطلب

بررسی, شاخص‌های توسعه, در مناطق, مرزی,, در راستای, تحقق, امنیت, پایدار, ( مطالعه, موردی, روستاهای, مرزی شهرستان, درگز) علوم وفنون مرزی،سال نهم،شماره2،تابستان1397   سید هادی زرقانی، مریم قاسمی، زهرا نسیمی چکیده: فق, ...ادامه مطلب

تحلیل اصول و ملاحظات امنیتی در زیر ساخت حمل و نقل شهری در کلانشهرهای ایران فصلنامه تحقیقات جغرافیایی سال32. شماره 3. پاییز 96 سید هادی زرقانی. دانشیار جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد مرضیه امینی.کارشناس ارشد مدیریت امور شهری . دانشگاه فردوسی مشهد مهناز رمضانی . کارشناسی ارشد جغرافیای شهری چکیده: انسان­ها از آغاز آفرینش تاکنون همواره با انواع تهدیدات طبیعی و انسان‌محور روبرو بوده­اند و ازاین‌جهت آسیب­های جانی و مالی فراوانی دیده‌اند. ایران به دلیل بستر طبیعی نسبتاً ناامن خود از یکسو و قرار گرفتن در فضای استراتژیک بی‌ثبات اقتصادی و سیاسی از سوی دیگر، در معرض انواع تهدیدات طبیعت پایه و انسان‌محور قرار دارد. چنان‌که بر اساس آمارهای رسمی، از 40 مورد بلایای طبیعی  جهانی، بیش از 30 مورد آن در ایران به وقوع می‌پیوندد. همچنین در بخش تهدیدات انسان‌محور نیز، ایران همانند بسیاری از کشورهای منطقه در معرض حملات نظامی و اقدامات تروریستی به‌ویژه در مورد زیرساخت‌های شهری در بخش‌های مختلف آب، برق،گاز، سوخت، حمل‌ونقل و ...قرار دارد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه‌ای به دنبال بررسی و ارزیابی حملات نظامی و به‌ویژه تروریستی به مراکز و تجهیزات زیرساخت حمل‌ونقل با تأکید بر کلان‌شهرهای ایران است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، باوجود اهمیت زیرساخت‌های حیاتی به‌ویژه ز, ...ادامه مطلب