وبلاگ تخصصی ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی

هوش مصنوعی و نقش آن در شکل گیری نظام ژئوپلیتیک جهانی در حال ظهور سید هادی زرقانی . دانشیار جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد همایش بین المللی هوش مصنوعی و دیپلماسی های نویندانشگاه تهران . اسفند 1402چکیده :نظام های تاریخی قدرت و به عبارت دیگر، «نظام ژئوپلیتیکی جهانی»، ساختاری مرکب از بازیگران سیاسی است که برای تسط بر منابع استراتژیک قدرت و تبدیل شدن به قدرت هژمون نظام، با یکدیگر رقابت می کنند. یکی از موضوعات اساسی در نظام‌های تاریخی قدرت، نحوه تغییر در منزلت ژئوپلیتیکی قدرت‌ها و تغییر جایگاه قدرت هژمون در این نظام‌ها و پیدایش قدرت‌ها و نظام های جدید است. به عقیده اندیشمندانی چون مدلسکی و تلیس، در هر دوره تاریخی یک «دانش یا فناوری جدید» ظهور پیدا می کند که تسلط کشورها بر آن دانش و فناوری، موجب برتری اقتصادی و سلطه سیاسی- نظامی شده و آنها را به قدرت فائقه نظام قدرت تبدیل می کند. چنانکه دستیابی ونیزی ها به فناوری ساخت «ناوگان گالی» در قرن 14میلادی، تسلط بریتانیا بر فناوری های ماشین بخار، تولید آهن و منسوجات و ..در قرن 19 و 20 و در نهایت تسلط ایالات متحده آمریکا بر صنایع الکترونیک،هوایی و سپس فناوری اطلاعات در نیمه دوم قرن 20، این قدرت ها را به قدرت هژمون نظام های تاریخی قدرت تبدیل کرده بود. در تداوم این روند، در قرن 21، فناوری های نوظهوری مانند نانو فناوری، فناوری زیستی، رباتیک،هوش مصنوعی و... مطرح شده است.به نظر می رسد،«هوش مصنوعی»، مهمترین دانش و فناوری هژمون ساز در عصر جدید باشد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه ای به دنبال بررسی و تحلیل این مساله است که این فناوری نوظهور چه نقش و تاثیری در شکل گیری نظام ژئوپلیتیک جهانی خواهد داشت.مفروض پژو, ...ادامه مطلب

تحولات استراتژیک جهانی و ارتقاء نقش و جایگاه اقیانوس هند سید هادی زرقانی. دانشیار جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد قاسم اکبری، دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد چکیده :مناطق استراتژیک محدوده هایی هستند که به دلیل نقش و کارکرد آنها در استراتژی های اقتصادی، سیاسی، نظامی و ... از اهمیت بالایی برخودار بوده و عمدتا در مقیاس منطقه ای و جهانی مطرح هستند. نقش و اهمیت مناطق استراتژیک در جهان پایدار نیست و با توجه به تحولات ژئوپلیتیک،ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی و همچنین پیشرفت های علمی و فناوری تغییر پیدا می کند. در دهه اخیر شاهد تغییر جایگاه و اهمیت اقتصادی و استراتژیک منطقه اقیانوس هند هستیم. در واقع، از نظر اقتصادی و استراتژیک مرکز ثقل جهان به تدریج از منطقه «اروپا-اقیانوس اطلس» به «آسیا-اقیانوس آرام» در حال تغییر کردن است و از اینرو منطقه اقیانوس هند به عنوان مجرای مهم تجارت و انرژی در حال ظهور است. اقیانوس هند بیش از 28 میلیون مایل مربع را پوشش می دهد و گستره ی آن از سواحل خلیج فارس و شرق آفریقا تا مجمع الجزایر مالایا و سواحل استرالیا را در بر می گیرد. مجاورت جمهوری اسلامی ایران با منطقه اقیانوس هند ایجاب می کند این تحولات استراتژیک مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس، این این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی به دنبال بررسی واکاوی این تحول استراتژیک جهانی و تاثیر آن بر اهمیت یابی نقش و کارکرد منطقه اقیانوس هند می باشد. این مقاله در اولین همایش فرصت‌ها و تهدیدهای نوپدید دریایی به صورت سخنرانی ارایه شده است . برای دریافت اصل مقاله اینجا کلیک کنید نوشته شده توسط سید هادی زرقانی در یکشنبه هفدهم دی ۱۴۰۲ ساعت 18:45 | لینک ثابت | بخوانید, ...ادامه مطلب

پیشران های جدید کنترل هژمونیک و نظام ژئوپلیتیک جهانی در حال ظهورسید هادی زرقانیسیده الهام قبا سفیدیهمایش بین المللی هندسه نظم جدید جهانی چکیده :نظام ژئوپلیتیک جهانی مشتمل بر مناسبات ساختاری «قدرت» ها با هم است. تاریخ سیاسی جهان نشان می دهد، تبدیل حکومت ها به قدرت های هژمون در هر عصری، متکی بر تسلط آنها بر منابع استراتژیک قدرت و به عبارت دقیق تر«پیشران های کنترل هژمونیک» در همان دوره بوده است.بدین ترتیب، ونیزی ها با ناوگان گالی در قرن 14م، پرتغالی ها و هلندی ها با تسلط بر تجارت دریایی در قرن 15تا 17م،بریتانیا در قرون 18 تا 20 با تسلط بر مستعمرات و برتری در تولید منسوجات و آهن و در نهایت ایالات متحده آمریکا ابتدا با تولید فولاد،خودرو،صنایع الکترونیک و از سال 1992با برتری در حوزه فناوری اطلاعات، با تسلط بر پیشران های کنترل هژمونیک عصر خود توانستند به قدرت برتر نظام ژئوپلیتیک جهانی دست یابند. به نظر می رسد، پیشران های اصلی کنترل هژمونیک در نیمه اول قرن 21، ترکیبی از سه فناوری مدرن شامل«فناوری های ارتباطی-اطلاعاتی، رباتیک و هوش مصنوعی» است که می توان آن را در قالب مفهوم متاورس(جهان ماوراء) طرح کرد. متاورس و جهان ماوراء مفهوم نسبتا جدیدی است که دارای ماهیت، ویژگی ها و کارکردهای خاص خود است و به عقیده بسیار از اندیشمندان در آینده ای نزدیک تمامی ابعاد و شئون زندگی فردی و اجتماعی بشر را تحت تاثیر قرار خواهد داد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه ای به بررسی نقش وکارکرد این سه فناوری جدید به عنوان پیشران های جدید کنترل هژمونیک بر ایجاد نظام ژئوپلیتیک جدید جهانی در آینده پیش رو می پردازد.نوشته شده توسط سید هادی زرقانی در چهارشنبه بیست و چهارم آبان ۱۴۰۲, ...ادامه مطلب

طراحی مدل سنجش قدرت نرم کشورهای جهانسید جواد موسوی زارع سید هادی زرقانی مصطفی امیرفخریانفصلنامه جغرافیا . دوره 20. شماره 75طرح قدرت نرم از سوی جوزف نای راهبرد و تاکتیک جدیدی را برای رهبران سیاسی گشود؛ اما با توجه به اینکه بازی قدرت نرم از اصول و قواعد خاصی تبعیت می کرد؛ سیاستمداران را ترغیب به شناخت ظرفیت و موقعیت رقبا در نظم حاصل از این بازی کرد. همین امر موجب گردید مدل های متعددی از سوی مراکز تحقیقاتی مختلف جهت سنجش قدرت نرم کشورها طراحی شود؛ اما علیرغم تلاش‌های متعدد، این مدل ها از زوایای مختلفی مورد هجمه و نقد قرار گرفتند. لذا نظر به اهمیت موضوع سنجش قدرت نرم در طرح‌ریزی و اصلاح سیاست‌های داخلی و خارجی و از طرفی ضعف مدل‌های موجود، پژوهش کنونی با روش توصیفی–تحلیلی و اتکا به منابع معتبر کتابخانه‌ای و میدانی درصدد تحلیل مهم‌ترین منابع و شاخص‌های قدرت نرم و طراحی مدل سنجش قدرت نرم کشورها برآمد. از این ‌رو در بخش نخست با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای، مهم‌ترین متغیرهای مؤثر بر قدرت نرم کشورها در قالب شش مؤلفه(سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، علم و فناوری، نظامی و جغرافیایی)، 48 شاخص مفهومی و 245 متغیر عملیاتی گردآوری و تدوین شد. در بخش مطالعه میدانی و برای تعیین وزن شاخص‌ها و متغیرها، پرسشنامه‌ای به دو زبان فارسی و انگلیسی طراحی و در اختیار 550 نفر از کارشناسان قدرت نرم قرار گرفت. سپس با پیگیری‌های فراوان، نظرات 194نفر از پژوهشگران 33 کشور جهان دریافت و مورد تحلیل قرار گرفت و مدل نهایی سنجش قدرت نرم طراحی شد. درنهایت بر اساس مدل مزبور، قدرت نرم کشورها محاسبه و ساختار ژئوپلیتیک جهان با محوریت قدرت نرم نیز ترسیم گشت.برای دسترسی به اصل مقاله اینجا کلیک کنیدنوشته شده توسط سید هادی زرقانی د, ...ادامه مطلب

مطلب زیر برگرفته از کتاب درآمدی بر امنیت پایدار مرز و مناطق مرزی است که در سال 1398 توسط انتشارات انجمن ژئوپلیتیک ایران به چاپ رسید.وضعیت فعلی جهان نشان می دهد، بعد از یک دوره تسلط فضای تعاملات بین مر, ...ادامه مطلب

     تحلیل  بحران­­های  ژئوپلیتیکی جهان اسلام در دهه گذشته                    (مطالعه موردی جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا)سیدهادی زرقانی .دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهداسماعیل علمدار. دانشج, ...ادامه مطلب

  تحلیل, پیامدهای, منطقه‌ای و جهانی, بحران,, ژئوپلیتک, سوریه, (با تاکید, بر بحران آوارگان,) زرقانی، سید هادی؛ احمدی، ابراهیم؛ مجله: جغرافیا » تابستان 1397 - شماره 57    چکیده: بحران سوریه، پس از هفت سال (از , ...ادامه مطلب

جهانمحلی سازی: واژه ای جدید برای حقیقتی تازه سید هادی زرقانی. دانشیار جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد منصوره اسکندران . کارشناسی ارشد علوم سیاسی. دانشگاه آزاد اسلامی مشهد فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی . دوره ششم. شماره 21. زمستان 95 چکیده : امروزه رویکرد پیروی از روندهای جهانی‎شدن به دلیل تناقضات موجود در آن کمتر مورد پذیرش جوامع و کشورها قرارمی‌گیرد. درواقع با تشدید چالش‌های,جهانمحلی,حقیقتی ...ادامه مطلب

جهانمحلی سازی: واژه ای جدید برای حقیقتی تازه سید هادی زرقانی. دانشیار جغرافیای سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد منصوره اسکندران . کارشناسی ارشد علوم سیاسی. دانشگاه آزاد اسلامی مشهد فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی . دوره ششم. شماره 21. زمستان 95 چکیده : امروزه رویکرد پیروی از روندهای جهانی‎شدن, ...ادامه مطلب

                             همایش بین المللی بحرانهای ژئوپلتیکی جهان اسلام ,همایش بین المللی معماری 95,همایش بین المللی مدیریت بیمارستانی,همایش بین المللی تبریز,همایش بین المللی مدیریت,همایش بین المللی,همایش بین المللی تربیت بدنی,همایش بین المللی انرژی,همایش بین المللی گردشگری,همایش بین المللی صنعت خودرو,همایش بین المللی باستان شناسان جوان ...ادامه مطلب