تحلیل میزان خطر و احتمال وقوع حملات بیوتروریستی در زیرساخت آب شهری

• زهرا نسیمی   .دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران1
• سیدهادی زرقانی   . دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران2
• امیدعلی خوارزمی   استادیار مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

                         فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای

                   دوره 9، شماره 33، زمستان 1398، صفحه 1-200

چکیده

دسترسی به آب سالم و پایدار، یکی از نیازهای بسیار ضروری برای تداوم زندگی شهروندان در همۀ جوامع، به‌‌خصوص کلان‌‌‌‌شهرها و شهرهای بزرگ است و هرگونه اختلال در عملکرد زیرساخت آب در شهرها، به‌‌سرعت امنیت شهروندان را با تهدید جدی ‌‌مواجه می‌‌کند و می‌‌تواند به موضوع امنیتی در سطح ملی تبدیل شود. سامانه‌‌های تأمین و تصفیۀ آب و خطوط آب‌‌رسانی در سطح کشور، دارای ‌‌پتانسیل‌‌های بالقوه‌‌ای درجهت عملی‌‌شدن تهدیدات دشمن با شیوه‌‌های حملات نظامی و اقدامات تروریستی و خراب‌‌کاری هستند. اقدامات تروریستی با شیوه‌‌ها و ابزارهای مختلفی می‌‌تواند صورت گیرد. یکی از خطرناک‌‌ترین انواع تروریسم، «بیوتروریسم» و استفاده از مواد سَمی و بیولوژیک به‌‌منظور ایجاد آلودگی در تأسیساتِ آب‌‌رسانی؛ مانندِ منابع آب، تصفیه‌‌خانه‌‌ها و شبکۀ توزیع است که می‌‌تواند بر سلامت، بهداشت و آرامش جامعه تأثیر مخرب بگذارد و آن را با بحران مواجه سازد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه‌‌ای و مطالعۀ میدانی به‌‌دنبال بررسی تأثیر اقدامات بیوتروریستی در تهدید عناصر زیرساخت آب شهری است. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهد، در عملیات بیوتروریستی امکان آلودگی عناصر مختلف زیرساخت آب شهری در بخش تأمین، تصفیه و انتقال با استفاده از باکتری‌‌ها و توکسین‌‌های کشنده و بیماری‌‌زا، مانند سیاه‌‌زخم، وبا، تیفوئید، بوتولینوم و... وجود دارد. همچنین میزان آسیب‌‌پذیری و احتمال تهدید حملات بیوتروریستی در هریک از عناصر زیرساخت منابع آب ارزیابی شد و براساس آن مشخص شد که بین میزان آسیب‌‌پذیری و احتمال وقوع حملات بیوتروریستی در بخش‌‌های مختلف زیرساخت آب شهری تفاوت وجود دارد؛ بدین‌‌ترتیب ازنظر معیار «میزان آسیب‌‌پذیری»، در بین بخش‌‌های مختلف زیرساخت آب، «شبکۀ توزیع» آب شهری در معرض تهدید بیشتری است و ازنظر «احتمال وقوع تهدید» نیز بخش «منابع تأمین» آب شهری در معرض تهدید بیشتری قرار دارد

برای دریافت اصل مقاله اینجا کلیک کنید