- قدرت ملی ایران و عراق در جنگ تحمیلی با تأکید بر قدرت نظامی و اقتصادی

قدرت'>قدرت ملی ایران و عراق در جنگ تحمیلی با تأکید بر قدرت نظامی و اقتصادی

سید هادی زرقانی. دانشیار جغرافیای سیاسی . دانشگاه فردوسی مشهد

فصلنامه نگین ایران

پاییز 1399  شماره 63 

چکیده:

قدرت ملی به عنوان مفهومی ژئو پلیتیکی ،صفت جمعی افراد یک ملت یا ویژگی کلی یک کشور را منعکس می کند که برآیند توانایی ها و مقدورات آن ملت یا کشور محسوب می شود. در طی دهه های گذشته پژوهش های مختلفی در مورد ماهیت، ابعاد و کارکردها، مبانی و سرچشمه ها و در نهایت  محاسبه و سنجش قدرت ملی کشورها صورت گرفته است. این پژوهش با روش توصیفی –تحلیلی و با استناد به کتب و منابع معتبر به ویژه گزارش های سازمان های بین المللی، به دنبال پاسخ به این سوال است که قدرت ملی ایران و عراق در طی سال های دفاع مقدس به ویژه در عرصه قدرت نظامی و اقتصادی در چه وضعیتی قرار داشته است. مدل ارزیابی قدرت ملی دو کشور ایران و عراق در این پژوهش، مدل جامع سنجش قدرت ملی مبنتی بر نه مولفه اقتصادی، سیاسی، نظامی،علمی... می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد در متغیرها و شاخص های قدرت نظامی ایران نسبت به عراق ابتدا در اوائل پیروزی انقلاب اسلامی در جایگاه بالاتری قرار داشته است و در طی دوران جنگ و به ویژه در سال های پایانی جنگ این برتری به نفع عراق تغییر یافته است.لکن در سال های اخیر شاخص های قدرت نظامی ایران با مزیت اصلی «بومی بودن» به ویژه در عرصه های موشکی، ناو و زیردریایی و پهباد و ...موجب برتری ایران شده است. همچنین در مجموع متغیرهای فاکتور اقتصادی، ایران به جز در دو سال(1980 و 1987)، در سال های دیگر در رتبه و جایگاه بالاتری قرار داشته است. به ویژه مقایسه امتیاز و رتبه ایران و عراق در سال2015 تا  2017 با سال های دفاع مقدس نشان از برتری ایران در شاخص ها  و متغیرهای اقتصادی دارد.

برای دریافت اصل مقاله اینجا  کلیک کنید